Promoties worden ook vaak ingezet om leads te genereren. Het werven van leads duidt op de praktijk waarbij consumenten via (online) promoties hun gegevens achterlaten in ruil voor een freemium, korting, of een kans op een prijs, of om deel te nemen aan een spaaractie. Tegelijkertijd wordt om hun toestemming gevraagd om commercieel benaderd te kunnen worden per e-mail en/of telefoon.

Zodra je als bedrijf persoonsgegevens van een consument verzamelt, ben je gebonden aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en de Telecommunicatiewet (Tw). Hierin staat wat mag én moet met persoonsgegevens bij marketing. De Tw reguleert de inzet van marketingkanalen zoals e-mail, cookies en de telefoon. Bij het gebruik van persoonsgegevens staat transparantie voorop. Een consument moet te allen tijde na kunnen gaan wie wat met zijn gegevens doet (en waar). De AVG stelt een aantal eisen aan het verzamelen en gebruiken van persoonlijke gegevens voor marketingdoeleinden. Een bedrijf mag persoonsgegevens verwerken als:

het doel waarvoor het de gegevens verzamelt – zoals marketing en promotie – van tevoren is omschreven
voor de verwerking een wettelijk erkende reden (grondslag) bestaat, bijvoorbeeld omdat de consument hiervoor toestemming heeft gegeven
de betreffende personen zijn geïnformeerd over de reden(en) waarom de gegevens worden vastgelegd en gebruikt
de mensen die benaderd worden in iedere uiting een afmeldmogelijkheid ‘Recht van Bezwaar’ wordt geboden.

Toestemming

Voordat je commerciële, charitatieve of ideële e-mail verstuurt en voordat je mensen telefonisch benadert, heb je altijd eerst toestemming nodig. Dit staat in de Telecommunicatiewet. Deze regel geldt voor alle e-mails en telefoontjes met een reclameboodschap. Dus ook e-mailnieuwsbrieven, sommige persberichten of marktonderzoeken waarin je een aanbod doet, oproept tot doneren of je organisatie promoot.

Wat houdt voorafgaande toestemming voor e-mail nu eigenlijk in? Belangrijk is dat het voor de ontvanger duidelijk is, dat je hem per e-mail of telefonisch gaat benaderen. De Autoriteit Consument en Markt (ACM), de wettelijke toezichthouder, zegt hierover het volgende.

Toestemming:

moet vrijelijk worden gegeven (en dus niet verplicht zijn voor deelname aan de promotie of winactie)
voorzien zijn van de juiste informatie zodat de consument een geïnformeerde keuze kan maken of hij zijn gegevens wil achterlaten
specifiek zijn ten aanzien van de adverteerder, het aanbod en het kanaal waarmee iemand benaderd wordt met een commercieel aanbod. Teksten als ‘u kunt benaderd worden door ons en zorgvuldig geselecteerde partners’ zijn dus uit den boze.

‘Niets doen’ kan nooit leiden tot rechtsgeldige toestemming. De consument moet met een handeling instemmen met de verwerking van zijn persoonsgegevens. Een tickbox waarbij het vinkje al is ingevuld kan dus niet.

Business-to-business

In principe geldt bovenstaande ook voor de zakelijke doelgroepen. Zodra een gegeven herleidbaar is naar een individu is de privacywet van toepassing. Het maakt in beginsel niet uit of het een privépersoon is of een zakelijk persoon. ik@bedrijf.nl is net zozeer een persoonsgegeven als ik@prive.nl. Dat is anders als je naar de toepassing van de Telecommunicatiewet kijkt. De telecomwet verplicht je om toestemming te vragen voor commerciële, ideële of charitatieve benadering per e-mail, telefoon en door het plaatsen van cookies. Voor e-mail en cookies geldt dat de verplichting geldt voor business-to-business en business-to-consumer. Voor telemarketing geldt dat toestemming verplicht is voor het overbrengen van communicatie naar natuurlijke personen (11.7 lid 2 Tw). Natuurlijke personen zijn dus consumenten, maar ook zzp’ers en eenmanszaken zonder rechtspersoonlijkheid.